Splitska |
Splitska je manje naselje na Sjevrnoj strani otoka. Uddaljena je od glavnoga mejsta na otoku (Supetar) samo 6 km a od aerodroma 25 km. Naselje se nalazi u maloj mirnoj uvali okruženoj bujnom borovom šumom. Kuće sa slikovitim pročeljima izloženima suncu uglavnom su se zbile na sjevernoj strani. U
supetru možete se zabavljati do ranih jutranjih sati (Diskoteke, Kino,
igrališta...) a kad poželite mir i pravi odmor bez brojnih turista možete
se vratiti u Splitsku te ljepo se odmoriti. |
Splitska |
Istorija Splitske |
U uvali Splitske, još za vrijeme starih Rimljana, postojalo je pristanište
u kojem se vršio pretovar kamenih blokova dobinevih u kamenolomu Rashoe,
Plate i Zastrašiće, koji su se nalazili nedaleko od uvale, a služili su
za izgradnju Dioklecianove palače u Splitu. Zbog poniranja tla pristanište
se danas tek nazire na dnu uvale gdje se mogu i danas primjetiti neki
kameni blokovi, koji su vjerovatno tu dospjeli pri pretovaru. |
U nejmu je na litici isklesan reljef koji prikazuje lik Herakla, mitskog heroja koji personificira fizičku snagu i čvrstu ljudku volju. Ime Splitske moglo je nastati tek kada je Split postao jako trgovačko središte u VII. ili IX. stolječu, Brač bio toliko napučen da je došlo do razmjene dobara preko uvale. Prvi stanovnici Splitske bilo je sedam obitelji koje su se iz Škripa preselile 1228 godine. Sagradili su crkvicu sv. Marije i na osnovu dozvole bračkog kneza Dražine osnovali bratovštinu. Za skrbnike crkvice određeni su Petar Antičić i Mihovil Mišetić. Ovaj je događaj na 700-tu godišnjicu 1928. godine zabilježen i na jednoj ploči koja se nalazi na zidu na obali pred crkvom. Neki su su brački knezovi umjesto u Narežiščima središtu Brača, prenosili svoje sjedište u Splitsku ("Splitska e nostra residenzza"). U XIII. stolječu omiški gusari uništavali su i plačkali sve što im je bilo na dohvatu. Ovo se naselje u uvali Splitske stoga nije moglo održati. Ova opasnost prestala je tek 1444. godine kada je omiš došao pod mletačku vlast. Ipak je prošlo još jedno stolječe dok su se stanovnici iz unutrašnjosti usudili naseliti obalu. U tom procesu naseljavanja obale bio je i značajan dolazak izbjeglica iz Bosne, koji su prebjegli pred Turcima najprije u Poljica i Makarsko primorje, a onda uz dozvolu Mlečana i na Brač. Naselje se tako prvi put spominje tek 1553. godine. Godine 1577. Mihajlo Cernić (Cerineo) iz Škripa sagradio je u Splitskoj kaštil koji se sastojao od tri međusobno spojene zgrade uokolo visokog tornja s puškovnicama i konzolama, a služili su u obrambene svrhe s obzirom na stalnu tursku opasnost. Cjeli sklop čini najskladnije otočko fortifikacijsko zdanje. |